In geriatrische zorginstellingen wordt steeds vaker zorg geboden aan kwetsbare ouderen bij wie (chronische) psychiatrische stoornissen op de voorgrond staan. Dit betekent dat zorgverleners in hun werk te maken krijgen met zorgvragers die andere zorg en begeleiding nodig kunnen hebben.
Deze cursus biedt zorgverleners kennis over veel voorkomende psychiatrische stoornissen, en handvatten om de juiste zorg te kunnen verlenen.
Deze cursus start na een korte introductie met een inleiding in psychiatrische stoornissen. Vervolgens volgt de theorie onderverdeeld in vijf vormen van psychiatrische stoornissen:
De theorie wordt ondersteund met casusvoorbeelden, illustraties en mindmaps. De ‘Tot slot’ bevat leestips voor als je meer wilt weten. Een optioneel onderdeel is de ‘Pick & Mix’: een menukaart van werkvormen die gecombineerd kunnen worden met de e-learning.
De cursus bevat geen eindtoets. De cursus wordt afgerond door alle onderdelen en pagina’s te doorlopen. Het onderdeel ‘Pick & Mix’ is optioneel.
Na het doorlopen heeft de cursist kennis over de verschillende vormen van een psychiatrische stoornis, de symptomen van een psychiatrische stoornis en de do’s en don’ts bij een zorgvrager met een psychiatrische stoornis.
Deze cursus is voor zorgverleners in de geriatrie die in hun werk te maken kunnen hebben met zorgvragen gerelateerd aan een psychiatrische stoornis of verslaving.
De doorlooptijd is ongeveer 1 uur. Geaccrediteerd bij V&VN.
| access_time | 60 minuten | |||
| check |
Geaccrediteerd door:
|
|||
| turned_in_not | Certificaat |
Deze cursus biedt zorgverleners kennis over veel voorkomende psychiatrische stoornissen, en handvatten om de juiste zorg te kunnen verlenen.
In de wereld van de zorgverlening is het vermogen om de complexe behoeften van zorgvragers te begrijpen en aan te pakken van onschatbare waarde. Een van de meest uitdagende aspecten van moderne zorg is het omgaan met psychiatrische stoornissen. Deze stoornissen variëren in aard en impact, maar delen een gemeenschappelijke draad van complexiteit en gevoeligheid.
In de cursus 'Psychiatrische stoornissen' leer jij het herkennen van de vijf voornaamste vormen van psychiatrische stoornissen waarmee zorgverleners regelmatig in aanraking komen: Stemmingsstoornis, Persoonlijkheidsstoornis, Psychotische stoornis, Angststoornis en Verslaving. Het doel van de cursus is om zorgverleners te voorzien van de kennis en inzichten die nodig zijn om psychiatrische stoornissen bij hun zorgvragers te identificeren, om hen zo de best mogelijke zorg en ondersteuning te bieden.
Een stemmingsstoornis is een psychische aandoening die van invloed is op iemands emotionele toestand of stemming. Deze stoornissen leiden tot aanhoudende en significante veranderingen in iemands gemoedstoestand, emoties en manier van denken. Er zijn verschillende soorten stemmingsstoornissen, maar twee van de meest voorkomende zijn:
1. Depressieve stoornis
Dit is een aandoening waarbij een persoon last heeft van langdurige periodes van ernstige neerslachtigheid, verdriet, verminderde interesse in activiteiten, vermoeidheid, slaapproblemen en veranderingen in eetlust. Depressieve stoornis kan iemands dagelijkse functioneren aanzienlijk beïnvloeden en leiden tot gedachten aan zelfmoord.
2. Bipolaire stoornis
Bij bipolaire stoornis wisselen episodes van depressie af met episodes van manie. Tijdens een depressieve episode ervaart iemand symptomen vergelijkbaar met die van depressieve stoornis. In een manische episode is er sprake van overmatige opwinding, impulsiviteit, verhoogde energie, verminderde slaapbehoefte en soms grootheidsideeën. Deze manische episodes kunnen gevaarlijk zijn vanwege impulsieve acties.
Andere vormen van stemmingsstoornissen omvatten cyclothyme stoornis (milde schommelingen tussen depressieve en lichte manische symptomen), dysthymische stoornis (chronische, maar minder ernstige depressieve symptomen) en aanpassingsstoornis met een depressieve stemming (tijdelijke depressie als gevolg van stressvolle gebeurtenissen).
Een persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door langdurige en diepgewortelde patronen van gedachten, gevoelens en gedragingen die afwijken van wat als sociaal aanvaardbaar wordt beschouwd. Deze patronen zijn meestal star en moeilijk te veranderen, en ze veroorzaken vaak problemen in de persoonlijke relaties en het dagelijks functioneren van het individu. Persoonlijkheidsstoornissen kunnen variëren in ernst en symptomen, maar ze hebben gemeenschappelijk dat ze iemands manier van omgaan met anderen en de wereld om hen heen beïnvloeden. Er zijn verschillende soorten persoonlijkheidsstoornissen, elk met zijn eigen kenmerken. Enkele van de meest voorkomende persoonlijkheidsstoornissen zijn onder andere:
1. Borderline persoonlijkheidsstoornis
Mensen met deze stoornis hebben vaak intense stemmingswisselingen, moeite met het reguleren van emoties, instabiele relaties en een neiging tot impulsief gedrag. Ze kunnen ook last hebben van zelfbeschadigend gedrag of suïcidale gedachten.
2. Narcistische persoonlijkheidsstoornis
Personen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben een overdreven gevoel van eigenwaarde, een behoefte aan bewondering en gebrek aan empathie voor anderen. Ze kunnen arrogant en manipulatief zijn.
3. Antisociale persoonlijkheidsstoornis
Dit wordt vaak geassocieerd met gedrag dat de rechten van anderen schendt. Personen met deze stoornis vertonen vaak impulsief gedrag, gebrek aan berouw voor hun daden en een neiging tot crimineel gedrag.
4. Obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPD)
Dit is niet hetzelfde als obsessief-compulsieve stoornis (OCS). Mensen met OCPD hebben een extreme focus op perfectionisme, controle en regels, wat kan leiden tot moeilijkheden in sociale relaties.
5. Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
Personen met deze stoornis hebben de neiging om sterk afhankelijk te zijn van anderen voor besluitvorming en geruststelling, wat kan leiden tot problemen in relaties.
6. Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
Dit omvat een beperkt scala aan emotionele expressie en een voorkeur voor eenzaamheid. Mensen met deze stoornis hebben moeite met het aangaan van emotionele relaties.
Een psychotische stoornis is een ernstige psychische aandoening die wordt gekenmerkt door verstoringen in het denken, de emoties en het bewustzijn, wat kan leiden tot verlies van contact met de realiteit. Personen met psychotische stoornissen kunnen hallucinaties, wanen en ernstige denkstoornissen ervaren. Deze aandoeningen kunnen aanzienlijke invloed hebben op het dagelijks functioneren en het vermogen om adequaat met de wereld om te gaan. Enkele van de meest voorkomende psychotische stoornissen zijn onder andere:
1. Schizofrenie
Dit is een complexe psychotische stoornis die vaak wordt gekenmerkt door symptomen zoals hallucinaties (het horen van stemmen of zien van dingen die er niet zijn), wanen (onjuiste overtuigingen die niet overeenkomen met de realiteit), onsamenhangende spraak en problemen met het denken en organiseren van gedachten. Schizofrenie kan ook sociale terugtrekking en emotionele vlakheid veroorzaken.
2. Schizo-affectieve stoornis
Deze stoornis combineert kenmerken van zowel schizofrenie als een stemmingsstoornis zoals bipolaire stoornis of depressieve stoornis. Mensen met schizo-affectieve stoornis ervaren perioden van psychotische symptomen gecombineerd met stemmingsgerelateerde symptomen.
3. Schizofreniforme stoornis
Dit lijkt qua symptomen op schizofrenie, maar de duur van de symptomen is korter. Om te worden gediagnosticeerd met schizofreniforme stoornis, moeten de symptomen minstens één maand aanhouden, maar minder dan zes maanden.
4. Delusionele stoornis
Mensen met deze stoornis hebben aanhoudende, niet bizarre wanen die meestal betrekking hebben op thema's zoals jaloezie, achtervolging of grootheid. Ze functioneren meestal normaal in andere aspecten van hun leven.
5. Schizo-obsessieve stoornis
Dit is een zeldzame stoornis waarbij zowel obsessieve-compulsieve symptomen als psychotische symptomen aanwezig zijn.
Een angststoornis is een psychische aandoening die wordt gekenmerkt door overmatige en ongepaste angst of zorgen die aanzienlijke stress en belemmeringen in iemands dagelijks leven veroorzaken. Deze stoornissen gaan vaak gepaard met fysieke symptomen zoals hartkloppingen, zweten, trillen en kortademigheid. Angststoornissen zijn een breed scala van aandoeningen en kunnen variëren in de specifieke symptomen en triggers. Enkele van de meest voorkomende angststoornissen zijn onder andere:
1. Gegeneraliseerde angststoornis (GAS)
Mensen met GAS ervaren overmatige en aanhoudende zorgen en angst voor alledaagse zaken zoals werk, gezondheid, financiën en relaties. Deze zorgen zijn vaak moeilijk onder controle te houden.
2. Paniekstoornis
Paniekaanvallen zijn plotselinge, intense episodes van angst die gepaard gaan met fysieke symptomen zoals hartkloppingen, zweten, duizeligheid en een gevoel van doodgaan. Paniekstoornis kan leiden tot het vermijden van situaties of plaatsen waar men eerder een paniekaanval heeft ervaren.
4. Sociale angststoornis
Mensen met sociale angststoornis ervaren intense angst en vermijding van sociale situaties of prestatiesituaties uit angst om beoordeeld of vernederd te worden. Dit kan leiden tot isolement en beperkte sociale interacties.
5. Specifieke fobieën
Dit zijn intense angsten voor specifieke objecten, situaties of wezens. Dit kan variëren van hoogtes, spinnen en vliegreizen tot injectienaalden en onweer. Deze fobieën leiden vaak tot vermijdingsgedrag.
6. Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS)
OCS wordt gekenmerkt door obsessieve gedachten en dwangmatige gedragingen. Mensen met OCS kunnen herhaaldelijk terugkerende gedachten of angsten hebben (obsessies) en rituele handelingen uitvoeren om deze angsten te verminderen (dwanghandelingen).
7. Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
PTSS treedt op na blootstelling aan een ernstige traumatische gebeurtenis, zoals oorlog, geweld, seksueel misbruik of een ongeval. Het gaat gepaard met symptomen zoals herbeleving van het trauma, vermijding van herinneringen en situaties, en verhoogde prikkelbaarheid.
Een verslaving is een complexe psychische aandoening die wordt gekenmerkt door de dwangmatige behoefte om een stof te gebruiken (zoals drugs of alcohol) of een gedrag te herhalen (zoals gokken, eten, of gebruik van sociale media), ondanks negatieve gevolgen voor de gezondheid, relaties, werk en algemeen welzijn. Verslaving wordt vaak gekenmerkt door de volgende kenmerken:
1. Dwangmatig gebruik
Mensen met een verslaving hebben moeite met het beheersen van hun gebruik of gedrag. Ze gebruiken de stof of herhalen het gedrag vaak in grotere hoeveelheden of over een langere periode dan ze van plan waren.
2. Tolerantie
Na verloop van tijd kan iemand met een verslaving steeds grotere hoeveelheden van de stof nodig hebben om hetzelfde effect te bereiken. Dit kan leiden tot een escalatie van gebruik.
3. Ontwenningsverschijnselen
Wanneer de stof of het gedrag wordt verminderd of gestopt, kunnen mensen met een verslaving ontwenningsverschijnselen ervaren, wat onaangename en soms ernstige lichamelijke en emotionele symptomen zijn.
4. Vernietigende invloed op het leven
Verslaving kan leiden tot negatieve gevolgen op verschillende gebieden van iemands leven, waaronder gezondheid, relaties, financiën en werk.
5. Voortdurend gebruik ondanks negatieve gevolgen
Ondanks het ervaren van problemen en negatieve gevolgen als gevolg van de verslaving, blijven mensen met een verslaving doorgaan met het gebruik of het gedrag.
Verslaving kan zich manifesteren op verschillende manieren, waaronder drugsverslaving (bijvoorbeeld verslaving aan alcohol, nicotine, opiaten, stimulerende middelen), gedragsverslavingen (bijvoorbeeld gokverslaving, internetverslaving, koopverslaving) en verslaving aan bepaalde activiteiten (bijvoorbeeld eetverslaving, sportverslaving).
Het herkennen van psychiatrische stoornissen en het tijdig inschakelen van gekwalificeerde geestelijke gezondheidsprofessionals is van onschatbare waarde voor zorgverleners. Het biedt niet alleen de kans om de kwaliteit van leven van zorgvragers te verbeteren, maar ook om hen te ondersteunen op hun pad naar herstel. Als zorgprofessional ben jij een cruciale schakel in dit proces, omdat je nauw contact hebt met jouw zorgvragers. Het vermogen om de symptomen te herkennen kan leiden tot vroegtijdige detectie en interventie, wat essentieel is voor herstel en het bevorderen van hun welzijn. Jouw rol in het begrijpen en aanpakken van psychiatrische stoornissen is van onschatbare waarde, en het kan het verschil maken in het leven van degenen die jouw zorg zo hard nodig hebben.
